Alfabetik ve Logografik Dilleri Okurken Benzer Beyin Bölgeleri Aktif Oluyor
Proceedings of the National Academy of Sciences’da yayınlanan araştırmada, Çince karakterli kelimeleri ve Fransızca yazılmış kelimeleri okuken beyinde benzer beyin bölgelerinin aktive olduğu belirleniyor.
Çincenin, diğer dilleri öğrenmekten daha zor olduğu düşünülür. Fakat son dönemde yapılan çalışma bu önyargıyı yıkacak cinsten.
Anadili Fransızca ve Çince olan kişilerle yapılan beyin görüntüleme çalışmalarında, insanların okuma yaparken benzer beyin bölgelerini çalıştırdıkları görülüyor.
Evrensel Mi; Kültürel Mi?
Okumayı sağlayan beyin ağlarının evrensel mi; kültürel mi olduğuyla ilgili net bir bilgi bulunmuyordu. Önceki çalışmalar Fransızca gibi alfabetik yazım sistemi bulunan diller ile çince gibi logografik yazım sistemi bulunan (tek bir karakterin bir kelimeyi simgelediği) dillerin beyindeki okuma sistemininin farklı işlediğini savunuyordu.
Bu soruna açıklık getirebilmek amacıyla Dehaene ve ekibinin fonksiyonel beyin görüntüleme çalışmalarını kullanarak yaptıkları çalışmada, Çinli ve Fransız katılımcıların beyin aktivitesini kendi dillerinde okuma yaparken değerlendiriyorlar.
Nörobilimci Uta Frtih’in ifadesine göre, “Okumada kulak ve göze odaklanmak yerine, el ve göze odaklanamanın daha kritik önemi bulunur. Bu durum, disleksisi olanların kötü telafuzlarının yanında kötü el yazılarının da olduğunu hatırlatacaktır.”
Tüm diller için, beyinde posterior sol hemisferde bulunan görsel olarak kelimeleri tanımaya yarayan visual word-forming area (VWFA) adlı bölge bulunur.
Motor işlemlemelerde de evrensel olarak yazmada etkili olan Exner alanı bulunur.
Araştırmacıların yaptıkları beyin görüntüleme çalışması sonucunda elde ettikleri bulgular doğrultusunda, VWFA ve Exner alanlarının Fransız ve Çinli katılımcılarda aynı şekilde aktive olduğunu görülüyor.
Tek bir kültürel farklılık belirleniyor o da; Çinli katılımcılarda el hareketlerinin etkisi daha güçlü bulunuyor.
-scientificamerican-