UYKU VE HAFIZA İLİŞKİSİ
Machbeth eserinde Shakespeare uykuyu, o günkü hayatın ölümü olarak tanımlamıştır, ama belki de Shakespeare’in yanlış anladığı bir şey vardır. Uyku, anılarımızın ve hafızamızın yaşamasını ve etkileşimde kalmasını sağlayan bir şeydir.
Yapılan yeni bir araştırmaya göre uyumakta olan hayvanlar unutmayı sağlayan belirli sinir hücrelerini bastırmakta ve böylece en azından bazı anılarının sürmesini sağlamaktadırlar. Ron Davis’in, nerobilim başkanı ve çalışmanın başlıca yazarı, belirttiğine göre şimdiye kadar bilim adamları hep nasıl öğrendiğimizi ve anılarımızı nasıl sabitlediğimizi anlamaya çalıştı ancak unutmaya çok az önem verildi ki unutma aslında beynimizin önemli fonksiyonlarından biri ve hafızanın gelişimi konusunda önemli sonuçlar doğurabilmektedir.
Önceki psikolojik araştırmalara göre uyku, hafızanın korunumunu zihinsel ve davranışsal müdahaleleri durdurmak yoluyla sağlar. Fakat nerobilim çalışmaları gösterir ki uyku anıların korunumunu hafızanın durağanlığını artırarak, yani anıları pekiştirerek sağlar. Deney hayvanları üzerinde yapılan bu yeni çalışma, önceki psikolojik araştırmalarda askıya alınmış olan biyolojik etmenleri, özellikle sinir taşıyıcısı olan dopamin maddesini göz önüne çıkarmıştır. Dopamin ile harekete geçen faaliyetler öğrenme ve hafızanın şekillenmesine cevap olarak beynin kendini değiştirme yeteneğini düzenler. Bu yetenek unutmayı da içermektedir. Bu çalışmanın sonuçlarına göre artan uyku, aktiflik sinyalini düşürürken anıların korunumunu artırır. Aksine artan uyanıklık hali ise unutmayı hızlandırır. Ayrıca, uykunun, beyindeki unutma sinyalini azaltarak anılarımızın bozulmadan korunmasını sağladığı da bu çalışma ile kanıtlanmıştır. Uyku derinleştikçe dopamin hücreleri uyaranlara daha az duyarlı hale gelir ve böylece daha stabil bir hafızamız ve anılarımız olur.
Hepimizin bildiği gibi uyku hatırlamamıza yardım eder, bu çalışma ortaya çıkarır ki uyku aynı zamanda yeni anıları da, unutmaya neden olan hormonların aktivitelerini durdurarak korur. Uyku, başka genetik mekanizmaların yanında, hayvanlarda ve insanlarda ortak bir ihtiyaç olduğu için çalışmanın verileri insanlardaki uyku ve hafıza ilişkisine de ışık tutabilir.
Kaynak: http://www.sciencedaily.com/releases/2015/06/150611122648.htm