Kol, bacak, kulak veya göz değil; bu sefer bilim dünyası beyin protezi ile ilgili önemli bir adım attı.

Journal of Neural Engineering dergisinde yayımlanan makalede yer alan ve  Güney Kaliforniya Üniversitesi, Kentucky Üniversitesi ve Wake Forest Baptist Tıp Merkezi’nden araştırmacılar tarafından yapılan çalışmada, al yanaklı maymunların beyinlerinin ön kısmına sinirsel bir protez yerleştirildiği belirtiliyor.

Yapılan çalışmadaki deneyin ilk kısmında, maymunların gördükleri resmi, aradan bir süre geçtiğinde hatırlayıp hatırlayamayacağı test ediliyor. Maymunlardan, kendilerine çok kısa bir süre gösterilen resmi, kısa bir ara verildikten sonra yansıtılan iki ile yedi resmin arasından seçmeleri isteniyor. İki sene boyunca eğitilen maymunlar, yapılan testte ortalama yüzde 40-75 oranında başarılı oluyor. Kol hareketleri kamerayla takip edilen ve ekrana imleç hareketi olarak yansıtılan maymunların, doğru işaret ettikleri her resim için meyve suyuyla ödüllendirildiği de bilgiler arasında.

Beyin zarına iki farklı yerden yerleştirilen protez sayesinde, maymunların resimleri seçtiği sırada aktif olan karar verme mekanizmalarının nasıl çalıştığını incelenerek, doğru resmi gösterdiklerinde aktif olan sinir yolları tespit ediliyor. Maymunlar yanlış resmi işaret ettiklerinde, bu sinir yollarının aktivitesinin daha düşük olduğu fark ediliyor.

Deneyin  ikinci aşamasında, maymunlara, konsantrasyonlarını ve karar alma mekanizmalarını bozmak amacıyla kokain enjekte ediliyor. Deneyin ilk kısmında yapılan test tekrarlandığında, kokainin etkisinde olan maymunların doğru resmi seçme oranının, normal hallerine göre yüzde 13 daha düşük olduğu gözlemleniyor.

Deneyin bir önceki kısmında maymunların prefrontal kortekslerine yerleştirilmiş olan implant, maymunlar kokainin etkisi altındayken tekrar takıldığında ise maymunların performasında çarpıcı değişiklikler olduğu görülüyor.Protezin, bozulan karar alma mekanizmasını iyileştirmekle kalmayıp, doğru resmi seçme oranlarını eskisine göre yüzde 10 arttırdığı saptanıyor.

Makale baş yazarı Robert E. Hampton’a göre,  elde edilen sonuçlara dayanarak, beyin hasarından kaynaklanan zihinsel yetersizlik gibi problemlerin tedavisinde kullanılmak üzere beyne yerleştirilecek ‘sinirsel protezler’ üretilebilir.

-ntvmsnbc-