Neden Merak Ediyoruz?
Biz insanlar doğamız gereği oldukça meraklı yaratıklarız, işimize yarayacakların yanında yaramayacak olan pek çok şeyi de merak edebiliyoruz. Örneğin, magazin dergilerinde hiç tanımadığımız ve belki de hiç tanışmayacağımız kişiler hakkındaki yazıları okuyoruz. Hiçbir zaman kullanmayacağımız konular hakkında bilgi sahibi olabiliyor veya belki bir daha hiçbir zaman gitmeyeceğimiz yerleri derinlemesine keşfetmeye çalışıyoruz.
İşte araştırmacılar, aslında açıkça ve doğrudan bir yararı olmadığı halde neden pek çok şeyi merak etmeye bu kadar eğilimli olduğumuzu merak ediyorlar.
Araştırmacılar merak duygusunun evrimsel açıdan değerlendirilmesi gerektiğini savunuyorlar. Yaşam boyu merakımızın ve biraz da oyunbaz oluşumuzun nedenini de neoteni’ye bağlıyorlar.
Neoteni nedir?
Neoteni sıçramalı, kestirme yoldan evrimi ifade ediyor. Yani, çocukluk özelliklerinin tipik olarak türün bütün üyelerinin yetişkinliğe taşımasına neoteni denir.
Bu durumda da evrim, bizi ilkel kuzenlerimizden belli alanda güçsüz bırakırken, bize merakı ve geniş öğrenme kapasitesini ve birbirimizle derin bağlılıklar kurabilme yetisini bırakır.
Neoteninin kendi türümüz için de olumlu işlemiş olduğunu, yaşamboyu öğrenme kapasitemizin varlığından anlayabiliyoruz. Bir bakıma uzamış olan çocukluk bize, çevremizde olan pek çok şeyi irdelememize, özümsememize yardımcı oluyor. Yetişkinlik dönemlerimizde de kendimize yeni düşünme yolları geliştiriyor ve yeni düzene uyum sağlamaya çalışıyoruz.
Evrim bizim yüksek işlevli öğrenme makineleri olmamızı sağlamıştır. Sonuç olarak, bu öğrenme makinelerinin sağlıklı çalışabilmesi için de “merak” duygusu bizlere büyük avantaj sağlıyor.
-bbc.co.uk-